លីម៉ា/ប្រទេសប៉េរូ- សាកសពម៉ាំមីដែលប៉ាន់ស្មានថាមានអាយុកាលចន្លោះពី ៨០០ ទៅ ១០០០ឆ្នាំត្រូវបានអ្នកបុរាណវិទូនៅប្រទេសប៉េរូរកឃើញនៅទីតាំងមួយក្បែររដ្ឋធានីលីម៉ារបស់ប្រទេស។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីសកលវិទ្យាល័យជាតិSanMarcosបានរកឃើញសាកសពដែលត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្រោមដីនៅកណ្តាលនៃទីប្រជុំជនមួយនៅទីតាំងបុរាណវិទ្យានៃទីក្រុង Cajamarquilla ចម្ងាយប្រហែល 25 គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុង Lima ។
សាកសពម៉ាំមីត្រូវបានចងដោយខ្សែពួរហើយដៃរបស់វាគ្របមុខដែលនៅក្នុងអ្វីដែលអ្នកស្រាវជ្រាវនិយាយថា គឺជាទំនៀមទម្លាប់ពិធីបុណ្យសពរបស់ប្រទេសប៉េរូភាគខាងត្បូង។
អាយុនៃសាកសពម៉ាំមីមានន័យថាពួកគេមានអាយុកាលតាំងពីអរិយធម៌ Inca ។
បុរាណវិទូ Pieter Van Dalen ដែលទទួលបន្ទុកគម្រោង Cajamarquilla បាននិយាយថា សាកសពម៉ាំមីនឹងត្រូវកប់នៅចន្លោះឆ្នាំ ៨០០ និង ១០០០ នៃគ.ស។
លោក វ៉ាន់ ដាឡែន បាននិយាយថា អដ្ឋិធាតុជារបស់មនុស្សម្នាក់ដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ Andean ខ្ពស់នៃប្រទេស។
លោកបានបន្ថែមថា ក្នុងផ្នូរក៏មានគ្រឿងបូជាដែលរួមមាន សេរ៉ាមិច សំណល់បន្លែ និងឧបករណ៍ធ្វើពីថ្មផងដែរ។
បុរាណវិទូYomiraHuamánបាននិយាយថាវាគឺជាការរកឃើញដ៏សំខាន់បំផុតមួយក្នុងកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិផងដែរ។
បុរាណវិទូ Yomira Huamán ទទួលបន្ទុកគម្រោងស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុ “Cajamarquilla” បាននិយាយថា”ដំបូងឡើយយើងមិនគិតថាវាជាផ្នូរទេពួកយើងគិតថាវាគ្រាន់តែជាប្រអប់ប្រាក់បញ្ញើមួយទៀតដែលមានជម្រៅសាមញ្ញ។ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងរកឃើញត្រាភក់គឺយើងបានរកឃើញម៉ាំមីដ៏ល្បីល្បាញរបស់Cajamarquillaឬព្រះអម្ចាស់នៃCajamarquillaដូចដែលពួកគេស្គាល់គាត់។
គាត់បានបន្ថែមថា “ឥឡូវនេះ បន្ទាប់ពីបានរកឃើញសាកសពម៉ាំមី អ្នកបុរាណវត្ថុវិទូ Wilton Sedanoបានសម្រេចចិត្តចុះទៅក្រោមបន្ថែមទៀតហើយនោះជាកន្លែងដែលផ្នូររបស់ស្ត្រីត្រូវបានគេរកឃើញហើយសាកសពក្មេងៗក៏ត្រូវបានគេរកឃើញដែលទុកនៅកម្រិតជម្រៅរបស់ស្ត្រីនោះផងដែរ”។
